Trećina medijskih objava o EU, SAD i Rusiji bez navedenog izvora

Više od trećine medijskih objava u Srbiji o međunarodnim akterima, Evropskoj uniji, SAD i Rusiji, su bez navedenog izvora, što je osnov za potencijalne dezinfomacije, pokazala je regionalna analiza medijskog izveštavanja koju je, u periodu od 14. maja do 10. juna, sprovela organizacija “Crta”.

Kako je istaknuto na jučerašnjoj međunarodnoj konferenciji “Da li gubimo bitku sa dezinformacijama”, koju je organizovao Istinomer, karakteristika dezinformacija i lažnih vesti je da se one najčešće plasiraju bez jasno navedenog izvora vesti, uz pristrasno i neobjektivno izveštavanje. Prema regionalnoj analizi, u Makedoniji je najveći procenat medijskih objava o međunarodnim akterima, čak 43 odsto, sa citatima neimenovanih izvora. U Crnoj Gori i Bosni i Hercegovini zabeležen je značajno niži broj objava bez navođenja citata. Zastupljenost neutralnog i pristrasnog pozitivnog medijskog sadržaja ka Evropskoj uniji u Bosni i Hercegovini, Makedoniji i Crnoj Gori varira između 19 i 25 odsto medijskih objava. U Srbiji dominira neutralni sadržaj o EU (27 odsto), dok je o EU pristrasno pozitivno usmerenje medijskih objava značajno niže u odnosu na ostale države (15 odsto) i gotovo jednako pristrasno pozitivnom usmerenju objava prema Rusiji (14 odsto). Programski direktor “Crte” Raša Nedeljkov naveo je da je najcitiranija osoba u medijima u Srbiji predsednik Aleksandar Vučić, ističući da su njegove izjave u najvećem broju neutralne ili pozitivne prema EU. Posle njega, najcitiraniji je ministar spoljnih poslova Ivica Dačić, a njegove izjave su podjednako pozitivne i protiv EU. Nedeljkov je objasnio da je u zemljama regiona razlika u broju citiranja između prve i druge osobe mala, dok je u Srbiji “drastična” razlika u broju citiranja Vučića i Dačića. “Za efikasnu borbu protiv dezinformacija i lažnih vesti neophodno je da mediji i novinari proveravaju, a ne samo da prenose informacije. Da donosioci odluka i i institucije rade na medijskoj pismenosti građana, a građani, da pre nego što podele vest na društvenim mrežama, najpre pročitaju celu vest i provere izvore”, rekla je Vukosava Crnjanski, direktorka “Crte” i osnivačica Istinomera. Ona je naglasila da novinari ne smeju da budu sami u borbi protiv dezinformacija i dodala da postoji odgovornost i institucija i građana u suočavanju sa tim problemom.

Panelisti konferencije, predstavnici domaćih i stranih medija – Radio-televizije Srbije, “Blica”, N1, “BBC Srbije”, “Dojče velea”, kao i litvanskog portala “Delfi” –  diskutovali su o tome kako se boriti protiv dezinformacija u 21. veku i da li tradicionalni mediji mogu i na koji način da odgovore na te izazove. Naglašeno je da fenomen dezinformacija i lažnih vesti nije nov, ali brzina kojom se one danas šire i utiču na kreiranje javnog mnjenja, stavlja ovu pojavu u žižu interesovanja.