“Nedopustivo bez javne rasprave i po hitnom postupku o Zakonu o Beogradu”

U Skupštini Srbije juče je započela sednica na čijem je dnevnom redu Predlog zakona o izmenama i dopunama Zakona o glavnom gradu kojima bi trebalo da u najvećoj meri odrazi specifičan položaj grada Beograda u odnosu na ostale jedinice lokalne samouprave, zbog veličine teritorije i broja stanovnika.

Predloženim rešenjima predviđeno je da se posebnost Beograda izrazi utvrđivanjem većeg broja nadležnosti i preciziranjem određenih poslova, jer, kako je navedeno u obrazloženju, sadašnjim Zakonom o glavnom gradu suštinskih razlika gotovo i da nema u odnosu na ostale jedinice lokalne samouprave. “Cilj ovog zakona je da obezbedi efikasnije i kvalitetnije obavljanje poslova grada Beograda na bazi njegovog posebnog ustavno-pravnog položaja, u skladu da razvijenim kapacitetima koji postoje u njemu”, navela je Vlada Srbije kao predlagač. Predloženim promenama se, između ostalog, uspostavlja mogućnost da pojedine urbanističke planove mogu donositi i gradske opštine, čime se doprinosi racionalnosti i efiskasnosti. Beograd ima, kako je konstatovano, najveću mrežu saobraćajnica i puteva, ali se često javlja nedoumica o nadležnosti za upravljanjem određenim putevima što će se sada otkloniti. Izmenama se predviđa da komunalne mreže na teritoriji Grada mogu biti u svojini vršioca komunalne delatnosti, čiji je osnivač grad Beograd, odnosno kome je poverio obavljenje te delatnosi. Predviđeno je da rubne gradske opštine Barajevo, Grocka, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot i Surčin mogu osnovati javno komunalno preduzeće, uz prethodnu saglasnost Skupštine grada Beograda. Komentarišući očekivane promene, gradska vlast je navela da će to omogućiti decentralizaciju Beograda koji će imate dve zone: gradsku sa deset i prigradsku sa sedam opština, kao i da Grad svoje izvorne nadležnosti prenese na prigradske opštine. Deset gradskih opština vršiće legalizaciju objekata do 400 kvadratnih metara i izdavati građevinske dozvole do 1.500 kvadrata. Prigradske opštine vršiće legalizaciju do 3.000 kvadrata i izdavati građevinske dozvole do 5.000 kvadrata. Izmenama zakona ukida se neposredno i tajno glasanje na izborima za savete mesnih zajednica u Beogradu. Takođe, ukida se i mogućnost da Beograd ukine postojeću gradsku opštinu i njeno područje pripoji jednoj ili više gradskih opština. Ukida se obaveza da glavni grad ima gradskog arhitektu, a umesto toga statutom se može predvideti pomoćnik gradonačelnika u oblasti urbanizma. Gradonačelnik i Gradsko veće, prema propisanim izmenama zakona, više neće imati obavezu da najmanje dva puta godišnje izveštavaju Skupštinu o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštine grada. Načelnik gradske uprave za svoj i rad gradske uprave odgovaraće Gradskom veću, a ne Skupštini Beograda.

Inicijativa ”Ne davimo Beograd” pozvala je nadležne organe da odmah “povuku predloženi tekst predloga Zakona o glavnom gradu iz skupštinske procedure”, jer je, kako su naveli, “nedopustivo da se nađe pred narodnim poslanicima bez javne rasprave i aktivnog uključenja građana Beograda”. Inicijativa je ocenila da pored toga što su izmene Zakona “opet prošle bez javne rasprave”, postoje problematični delovi koji “predstavljaju tendenciju pripreme za dalju privatizaciju javnih dobara”. “Na osnovu ovog Predloga otvaraju se mogućnosti za privatizaciju celine ili delova komunalne mreže tako da one mogu biti u svojini vršioca komunalne delatnosti ili onoga kome je obavljanje te delatnosti grad Beograd poverio. Ovaj član je u suprotnosti sa članovima 10 i 11. Zakona o javnoj svojini koji propisuje šta su dobra od opšteg interesa, te da ona da moraju biti u javnoj svojini”, piše u saopštenju. Napominje se da je “nejasno zašto je zakon u proceduri po hitnom postupku”, jer kako se navodi, “izmene nisu suštinske i ne dovode do veće decentralizacije”. “Pored ovih suštinskih problema vidljivo je i dalje smanjivanje transparentnosti rada kroz ukidanje obaveze gradonačelnika i Gradskog veća da namanje dva puta godišnje izveštavaju Skupštinu grada o izvršavanju odluka i drugih akata Skupštine grada”, naglašava se u saopštenju.